Hydrofoorpomp afstellen: Praktisch protocol voor storingsvrij werken

Elke installatiemonteur kent de frustratie van een hydrofoorpomp die blijft schakelen, lawaai maakt of onvoldoende druk levert. Correct de hydrofoorpomp afstellen is cruciaal voor comfort, storingsvrij werken en de levensduur van het systeem. Een verkeerde afstelling van drukschakelaar en drukvat zorgt voor short-cycling, cavitatie en onnodig energieverbruik. In deze blog vind je een praktisch afstelprotocol, tips voor troubleshooting en concrete startwaarden voor zowel woning- als utiliteitsinstallaties.

Typische klachten bij foutieve afstelling

• Short-cycling: pomp schakelt te vaak aan/uit.
• Luchtinslag: borrelende leidingen, slecht tappunt.
• Cavitatie: ratelend geluid, schade aan waaier.
• Onvoldoende druk: klachten bij tappen of sproeien.

Hydrofoorpomp: werking en essentiële componenten

Een hydrofoorpomp bestaat uit meerdere onderdelen die je als vakman moet kennen:

• Drukschakelaar: schakelt de pomp in (cut-in) en uit (cut-out) op basis van ingestelde drukwaarden.
• Drukvat (membraanvat): voorkomt pendelen/short-cycling door druk te bufferen.
• Keerklep: voorkomt terugstroom richting bron of leidingnet.
• Droogloopbeveiliging: schakelt pomp uit bij te lage aanvoerdruk.
• Manometer: toont de actuele systeemdruk.

Herken je storingen? Controleer dan altijd deze componenten systematisch. Meer weten over het correct selecteren van leidingdiameter bij warmtepompen? Check dan Leidingdiameter warmtepomp: Zo bepaal je de juiste maat voor maximale prestaties.

Veiligheidsvoorbereiding: zo ga je veilig te werk

Voor je aan de slag gaat met het afstellen van een hydrofoorpomp, zorg je voor deze basis:

• Zet de installatie spanningsloos (schakel automaat/ALS uit).
• Maak het systeem drukloos via een aftapper of tappunt.
• Controleer IP-klasse en spatwaterbeveiliging, zeker bij werken in kruipruimtes.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen: werkhandschoenen, veiligheidsbril.
• Controleer of de terugstroombeveiliging aanwezig is (minimaal klasse CA bij drinkwater).

Gereedschappen:
– Manometer
– Multimeter (voor elektrische veiligheid)
– Fietspomp/compressor met nauwkeurige drukmeter
– Ontluchtingssleutel

Voorvuldruk drukvat instellen (stap-voor-stap)

Het drukvat stel je af op basis van de cut-in druk van de drukschakelaar. Richtlijn: voorvuldruk = cut-in min 0,2 bar.
Volg deze stappen:

1. Maak het systeem drukloos en spanningsloos.
2. Meet de druk aan de luchtaansluiting (Schrader-ventiel) van het membraanvat.
3. Standaardwaarden: bij cut-in 2,0 bar → voorvuldruk 1,8 bar.
4. Pomp lucht bij met een fietspomp of compressor tot gewenste waarde.
5. Controleer op membraanschade (water uit ventiel = defect membraan, vat vervangen).
6. Zet installatie weer onder druk en controleer werkdruk met manometer.

Drukschakelaar hydrofoorpomp afstellen en testen

Het correct afstellen van de drukschakelaar voorkomt storingen en slijtage:

• Cut-in (inschakeldruk): meestal 2,0–2,5 bar.
• Cut-out (uitschakeldruk): meestal 3,0–4,0 bar.
• Bandbreedte minimaal 1 bar voor stabiele werking.

Stappen:

1. Zet de pomp onder spanning, systeem gevuld.
2. Stel eerst de cut-in in volgens fabrieksvoorschrift (vaak grote moer).
3. Stel daarna de cut-out af (kleine moer).
4. Test de werking: tap water, kijk bij welke druk de pomp start/stop.
5. Log de ingestelde waardes op een sticker bij de pomp.

Meer weten over waterzijdig inregelen? Lees Waterzijdig inregelen: praktische handleiding voor installatiemonteurs.

Troubleshooting: hydrofoorpomp blijft schakelen of caviteert

Short-cycling en cavitatie los je systematisch op:

Short-cycling (te vaak schakelen)

• Controleer voorvuldruk en inhoud drukvat (te klein vat = vergroten).
• Inspecteer membraan op lekkage.
• Check keerklep op lekkage (drukverlies).
• Controleer drukschakelaar en bekabeling.
• Zoek op lekkages in leidingen of aansluitingen.

Cavitatie/luchtproblemen

• Ontlucht het systeem grondig (ontluchter gebruiken).
• Controleer zuigleiding op valse lucht.
• Check filters en NPSH (voldoende aanvoerdruk).

💡 Tip: Gebruik een multimeter/tangamperemeter om stroomopname tijdens bedrijf te monitoren. Onverwachte uitschieters = mechanisch probleem.

Voor diepgaande storingsdiagnose bij warmtepompen, zie Warmtepomp foutcodes: praktische storingsdiagnose voor installatiemonteurs.

Vloerverwarmingpomp instellen: Δp-constant of Δp-variabel?

Het kiezen van de juiste verschildrukregeling is essentieel voor comfort én energiebesparing:

• Δp-constant:
  Toepassen bij mengverdelers of veel zonekleppen. Voorkomt overstroom bij sluiten van groepen. Startpunt: laagste constante curve.
• Δp-variabel:
  Geschikt bij open systemen of radiatoren. Volgt het debiet en voorkomt onnodig hoge druk.

Praktijkvoorbeeld:
Bij vloerverwarming met zonekleppen: kies Δp-constant. Bij gemengd systeem (vloer/radiator) of zonder zonekleppen: Δp-variabel.

Meer over debietberekening bij vloerverwarming? Check Debiet vloerverwarming berekenen: zo doe je het écht goed als installatiemonteur.

Startinstellingen Wilo Yonos PICO/Para en controle ΔT

De Wilo Yonos PICO en Para zijn populaire pompen in vloerverwarmingssystemen.
Zo stel je ze snel en doeltreffend in:

• Zet de pomp op Δp-constant, laagste curve.
• Mik op een ΔT (temperatuurverschil aanvoer-retour) van 5–7 K over de verdeler.
• Meet het debiet via het kijkglas of flowmeters op de verdeler.
• Pas de stand aan als de ΔT te klein/groot is.
• Log de instellingen in het logboek bij oplevering.

Handige tools:
– Infraroodthermometer (voor ΔT)
– Flowmeter
– Handleiding Wilo/Grundfos

Wil je weten hoe je debiet bij warmtepompen berekent? Lees Debiet warmtepomp berekenen: praktisch stappenplan voor installatiemonteurs.

Normen, veiligheid en commissioning checklist

Veiligheid en normering zijn onlosmakelijk verbonden aan het correct afstellen van hydrofoorpompen:

• PED/drukapparatuur: check maximale werkdruk alle componenten.
• NEN-EN 12828: voor cv-installaties, controle op overstort en beveiligingen.
• NEN 1006: drinkwater, terugstroombeveiliging minimaal klasse CA.
• Elektrische veiligheid: automaat, aardlekschakelaar, IP-klasse.
• ErP/EEI: energie-efficiëntie-index, kies pompen met EEI ≤ 0,23.

Commissioning- en onderhoudschecklist:

• Log alle setpoints (druk, Δp, debiet) in logboek.
• Plaats een sticker met ingestelde cut-in/cut-out bij de pomp.
• Test droogloop- en thermische beveiliging bij oplevering.
• Jaarlijks: controleer voorvuldruk, ontlucht luchtzijdig.
• Inspecteer elektrische aansluitingen en keerklep.

Wil je je kennis over regelgeving verder uitbreiden? Lees Nieuwe regelgeving rond energielabels en installaties in 2025: wat je moet weten als installatiemonteur.

Conclusie: direct aan de slag met storingsvrije installaties

Een hydrofoorpomp afstellen is geen kunstje, maar een vak. Door secuur te werken met de juiste voorvuldruk, cut-in/cut-out, en een goede keuze voor de vloerverwarmingpomp (Δp-constant of variabel), voorkom je storingen, verleng je de levensduur en lever je maximale prestaties aan je klant. Neem bovenstaande stappen en checklists op in je eigen protocol. Log alles, check jaarlijks onderhoud en blijf storingen vóór. Zo blijf je als installatiemonteur altijd één stap voor.

Meer weten over pompsystemen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief!